امروزه با گسترش تکنولوژی در دنیا، بسیاری از فعالیت‌های روزمره ما دچار تحول شده است. به طوری که هر طرف را نگاه کنیم، یک یا
چند تلفن همراه می‌بینیم. به همین علت تلفن همراه به یکی از اجزای جدانشدنی در زندگی ما و حتی کودکانمان تبدیل شده است. با توجه به اینکه کودکان در استفاده از موبایل، تلبت یا کامپیوتر ممکن است زیاده روی کنند، بسیاری از والدین همواره در تلاش برای دور کردن موبایل از کودکان هستند. اما چگونه کودکان را از موبایل و تبلت جدا کنیم؟
یکی از دردسر‌هایی که والدین امروزی با آن سر و کله می‌زنند؛ معضل موبایل یا تبلت است. چرا که استفاده نادرست از این وسیله می‌تواند آسیب‌های جسمانی و روانی جبران ناپذیری را برای کودکان به وجود آورد.
کودکان امروزی مایل هستند تا به جای استفاده از لوازم و اسباب بازی‌هایی که خلاقیتشان را بالا می‌برد، از بازی‌های ویدیویی استفاده کنند. اگر چه بازی‌های ویدیویی مزایای بسیاری دارد اما استفاده بیش از حد آن‌ها موجب بروز مشکلات گوناگونی برای سلامت روح و جسم کودکان می‌شود.
بنا به نکات فوق، دور کردن موبایل از کودکان امری مهم و حیاتی است که باید راهکارهای آن را بلد باشید تا بدون آسیب زدن به روان کودک، میزان استفاده او از موبایل و تبلت را کنترل کنید.
مضرات استفاده از موبایل و تبلت برای کودکان
قبل از آن که به ارائه راهکار برای دور کردن موبایل از کودکان بپردازیم؛ بهتر است شما را با مضرات استفاده از موبایل و تبلت برای کودکان آشنا کنیم تا بتوانید به اهمیت این موضوع پی ببرید. در ادامه‌ی این بند به ارائه مضرات استفاده بیش از حد موبایل، تبلت و کامپیوتر خواهیم پرداخت.
کاهش تمرکز
کودکانی که بیش از اندازه لازم از تبلت و موبایل برای بازی استفاده می‌کنند؛ تمرکز بسیار پایینی دارند. هر چند که با شرایط حاکم بر جامعه امروزی نمی‌توان کودک را از استفاده و کار با این وسایل منع کرد اما می‌توان با محدود کردن ساعات استفاده از تبلت و موبایل، آسیب‌های این وسایل را به حداقل رساند.
توجه کنید برای دور کردن موبایل از کودکان باید روش‌هایی را در نظر بگیرید که موجب استرس کودک نشود؛ همچنین برای ساعاتی که کودک قرار نیست از موبایل یا تبلت استفاده کند باید جایگزین‌های هیجان انگیزی در نظر بگیرید.
کاهش تحرک
تحرک در کودکان بسیار مهم است. چرا که اگر به اندازه کافی در طول روز تحرک نداشته باشند هماهنگی خوبی میان اندام‌های آن‌ها شکل نمی‌گیرد. این موضوع به قدری جدی و حائز اهمیت است که می‌تواند در آینده باعث بروز مشکلات حرکتی و حسی برای کودکان شود.
استفاده از تلبت و موبایل در بازه‌های طولانی مدت باعث می‌شود بدن بدون حرکت باقی بماند و تحرک روزانه بسیار کاهش یابد. به همین علت بهتر است ساعت استفاده از تبلت و موبایل کنترل شود. برای جبران این تحرک می‌توانید کودک عزیزتان را در باشگاه‌های ورزشی ثبت نام کنید.
ارزش گذاری کاذب
اگر کودکتان به بلوغ در رشد اخلاقی نرسیده باشد، ممکن است رفتار‌هایی غیر معقول نشان دهد. برای مثال هنگامی که تبلت در دست اوست احساس می‌کند از برتری بیشتری نسبت به دوستان خود برخوردار است و یا به خاطر داشتن این ابزار، به همسن و سالانش پز بدهد.
کاهش اعتماد به نفس
یکی از مهم‌ترین دلایلی که روانشناسان کودک به خاطر آن والدین را به دور کردن موبایل از کودکان دعوت می‌کنند، مسئله اعتماد به نفس است. کودکانی که بیش از حد از تلفن همراه استفاده می‌کنند از رشد اجتماعی جا می‌مانند و برای همین احساس سرخوردگی و کاهش اعتماد به نفس خواهند داشت. این موضوع می‌تواند آینده تحصیلی، کاری و شخصی آن‌ها را دچار تحولات منفی کند.
بروز اختلال در رشد اجتماعی
رشد اجتماعی یکی از رشدهایی است که باید در سال‌های اولیه زندگی شکل بگیرد. کودکانی که در این سن و سال بیش از حد مشغول به تلفن همراه باشند، نمی‌توانند از رفتار بزرگ‌تر‌هایشان الگو بگیرند و یا اصطلاحا فرایند اجتماعی شدن را طی کنند. به همین علت در برقراری ارتباط کلامی و تعامل با اطرافیان و سایر همسن و سال‌هایشان دچار مشکل خواهند شد.
کاهش خلاقیت
خلاقیت نیاز به پروراندن دارد تا به اوج شکوفایی برسد؛ استفاده بیش از حد از وسایل الکترونیکی مانند موباید یا تبلت می‌تواند پرورش خلاقیت در کودک را دچار مشکل کند. بسیار مهم است که کودک یادبگیرد تا یک چیزی بسازد که بتواند با آن خودش را سرگرم کند اما استفاده از تکنولوژی مانند یک لقمه آماده و وسوسه انگیز است که کودک برای آن هیچ تلاشی نکرده است و فقط با یاد گیری یک سری قوانین می‌توان از آن استفاده کرد. این کار باعث می‌شود که کودک از توانایی حل مسئله و خلاقیت خوبی برخوردار نشود.
عدم رشد توانایی‌های کلامی
یکی دیگر از مواردی که باعث می‌شود والدین به فکر دور کردن موبایل از کودکان باشند این است که کودک از نظر کلامی بسیار عقب می‌ماند. همان طور که می‌دانید هرچه بچه توانایی کلامی بهتری در دوران کودکی کسب کند، در آینده نیز توانایی مذاکره بهتری خواهد داشت. استفاده بیش از حد از تبلت و موبایل باعث می‌شود شور و شوقی برای برقراری ارتباطات اجتماعی و کلامی در بچه‌ها وجود نداشته باشد به همین علت ممکن است به کودکان آسیب‌های اجتماعی و عاطفی جبران ناپذیری وارد شود.
راهکار‌هایی برای دور کردن موبایل از کودکان
با توجه به اینکه با مضراتی که استفاده بیش از حد تبلت و موبایل برای کودکان دارد آشنا شده‌اید، بهتر است راهکارهای مناسب برای دور کردن موبایل از کودکان را نیز بشناسید. چرا که در غیر این صورت با بروز استرس، مشکلات روانی جبران ناپذیری برای کودکتان به وجود می‌آید. در ادامه‌ی این بند قصد داریم تا به ارائه راهکارهای مناسبی برای دور کردن موبایل از فرزندتان بپردازیم.
دور کردن موبایل از کودکان با وضع قوانین
بهترین کار برای تربیت فرزندتان این است که به او بیاموزید که همیشه نمی‌توانیم کاری که می‌خواهیم را انجام دهیم و برای پیشبرد زندگیمان نیاز به چارچوبی معین داریم. در این چارچوب علاوه بر تفریح و بازی، چیز‌های دیگری نیز برای گذران زندگی لازم است.
استفاده از تایمر برای دور کردن موبایل از کودکان
هنگامی که تبلت یا موبایل را به کودکتان می‌دهید برایش تایمر یا زمان سنج بگذارید. به او بیاموزید که هنگامی که موبایل یا تبلت آلارم داد موقع تحویل تبلت یا موبایل است. هنگامی که کودکتان بعد از آلارم موبایل یا تبلت را به شما تحویل داد او را تشویق کنید و یا او را به انجام یک فعالیت مشترک مانند کیک درست کردن، انجام دادن یک بازی فکری، نقاشی کردن، کاردستی درست کردن، به پارک رفتن یا هر فعالیتی که کودکتان دوست دارد دعوت کنید. این کار علاوه بر دور کردن موبایل از کودکان باعث برقراری یک رابطه پایدار میان شما و فرزندتان خواهد شد.
قرار دادن سیستم بازی ویدیویی در یک اتاق قابل کنترل
یکی از روش‌های مناسب برای دور کردن موبایل از کودکان، قرار دادن سیستم بازی، موبایل یا تبلت در مکان خاصی از خانه است. بهتر است به کودکتان اجازه ندهید که در اتاق خوابش از این وسایل استفاده کند چرا که هیچ راهی برای کنترل آن نخواهید داشت. در مقابل بازی کردن با این وسایل در سالن پذیرایی یا هال منزل باعث می‌شود در طول مدت بازی، هر چند کم اما حواسش به اطرافیان نیز باشد. هنگامی که کودک احساس کند کسی او را زیر نظر دارد، کمتر سعی می‌کند تا قانون شکنی کند. وقتی این وسایل در اتاق خواب کودک باشد، هر گاه شما نباشید سعی می‌کند با قانون شکنی، تایم بیشتری را بازی کند.
همراهی والدین برای دور کردن موبایل از کودکان
بهترین راهکاری که برای دور کردن موبایل از کودکان مناسب است، همراهی والدین است. هنگامی که شما در رعایت قوانینی که در این رابطه برای کودکتان قرار داده‌اید او را همراهی کنید، او احساس نخواهد کرد که شما در مقابلش ایستاده‌اید و برایتان جبهه نخواهد کرد.
می‌توانید ساعت‌هایی که بازی رایانه‌ای تعطیل است،یک مهارت جدید به او یاد بدهید؛ مثلا آموزش حروف انگلیسی را آرام آرام و با استفاده از کتاب و فلش کارت شروع کنید، با او بازی کرده یا برای تفریح او را به بیرون از منزل ببرید. به این صورت کودکتان یاد خواهد گرفت که باید در رعایت قوانین کوشا باشد و از طرفی احساس استرس و اضطراب نیز ندارد.
دور کردن موبایل از کودکان باید به تدریج صورت گیرد.
اگر قصد داشته باشیم یک تغییر هر چند کوچک در سبک زندگی خود ایجاد کنیم؛ این کار را به تدریج انجام می‌دهیم. اگر قرار است راهکارهای دور کردن موبایل از کودکان را پیاده سازی کنیم هم لازم است این کار را به صورت تدریجی انجام دهیم چرا که تغییرات ناگهانی موجب بروز اضطراب در کودکان می‌شوند.
کم کردن ساعت‌های استفاده از وسایل الکترونیکی نیاز به صرف زمان دارد و باید به تدریج انجام شود تا باعث بروز استرس در کودکتان نشود. در این زمان با کودکتان مهربان باشید و از اعمال هر گونه خشونت کلامی و فیزیکی خودداری نمایید. بهتر است در زمان مدارس توجه کودک را به سمت درس سوق دهید و در فصل تابستان با ارائه برنامه‌های مناسب و کلاس‌های آموزشی، وقت کودکتان را پر کنید.
شرایط تغییر را برای کودکتان فراهم کنید.
پایان زمان بازی، یک لحظه استرس آور برای کودکتان است و احتمالا در برابر قبول کردن آن مقاومت خواهد کرد. در این زمان بهتر است حواس کودک را به ارزش‌های اجتماعی مانند هنر و ورزش پرت کنید. درباره تجربه‌های شخصیتان با کودکتان حرف بزنید و سپس علایق او را جویا شوید. در مرحله بعد او را تشویق کنید که در کلاس‌های هنر یا ورزشی که به آن علاقه دارد شرکت کند. در هیچ یک از این مراحل کودکتان را تنها نگذارید و تا می‌توانید با او همراهی و همدلی کنید.
استفاده از این روش نه تنها فرزندتان را از دنیای مجازی به سمت دنیای حقیقی می‌کشد؛ بلکه شما و فرزندتان را به هم نزدیک‌تر خواهد کرد.
به فرزندتان مسئولیت بسپارید.
یکی از بهترین راه‌ها برای دور کردن موبایل از کودکان، سرگرم کردن آن‌ها با فعالیت‌های منزل است. ابتدا از آن‌ها بخواهید در کار‌هایی که علاقه به انجام آن دارند کمک کنند سپس مسئولیت‌های دیگری به آن‌ها بسپارید. این کار باعث می‌شود تا کودکتان هم مسئولیت پذیر شود و وظایفش در زندگی را برعهده بگیرد و هم اینکه از وسایلی مانند سیستم بازی، موبایل و تبلت دور شود.
می‌توانید از کودکتان در انجام کار‌های بی خطر مانند جمع کردن یا پهن کردن سفره یا چیدن میز، تا زدن لباس‌ها، گردگیری و… کمک بگیرید. تشویق آن‌ها به انجام کار‌هایی که برایشان بی‌خطر است می‌تواند باعث احساس غرور و اعتماد به نفس شود. شما با استفاده از این روش کودکتان را تا حد زیادی مسئولیت پذیر کرده‌اید و هم او را از بازی‌های رایانه‌ای دور کرده‌اید.
